Khấu hao tài sản là gì và 2 ví dụ dễ hiểu

Để cho dễ hiểu hơn về khấu hao, mình lấy 2 ví dụ về vật dụng mà anh em mua về để xài, gồm 1 thứ có giá trị cao, chúng ta mua xài nhiều năm, sau đó cho/bán đi nâng cấp lên cái đời mới hơn (ví dụ xe máy, điện thoại vv). Thứ còn lại là các vật dụng có giá trị nhỏ, thường anh em sẽ xài tới khi hư thì thôi, mua cái mới xài tiếp.

TH1: Vật dụng có giá trị cao

Mình lấy ví dụ 1 cái iPhone 15 Pro Max 256GB, anh em mua với giá là 30 triệu đồng, dự định sẽ xài nó 3 năm rồi bán, lên đời iPhone 18PM. Nghĩa là anh em sẽ xài cái 15PM này với thời gian 3 năm. Giả sử 3 năm sau anh em bán lại cái 15PM đó được 12 triệu, lúc này ta có chi phí khấu hao của con 15PM như sau:

• Chi phí khấu hao: 30 – 12 = 18 triệu.
• Thời gian khấu hao: 3 năm
• => Mỗi năm chi phí khấu hao trung bình là 18/3 = 6 triệu đồng.

Giả sử cuối năm 2026 anh em mua iPhone 18 Pro Max 256 giá cũng là 30 triệu, điều này có nghĩa là trong 3 năm sử dụng 15PM, mỗi năm anh em cần “bỏ heo” 6 triệu đồng để có 18tr đổi bù lên đời 18PM.

TH2: Vật dụng giá trị không cao

Lấy ví dụ 1 cái tai nghe bluetooth, anh em mua với giá 4,2 triệu đồng, đặt mục tiêu là xài được 3 năm thì nó hư. Vì cái tai nghe sẽ hư, không còn lại bán được nữa, cho nên 3 năm nữa giá trị của nó sẽ = 0.

• Chi phí khấu hao: 4,2 triệu đồng
• Thời gian khấu hao: 3 năm = 36 tháng
• => Chi phí khấu hao trung bình: 1tr4/năm = 117k/tháng

Như vậy, nếu chúng ta đặt mục tiêu là xài được cái tai nghe trong vòng 3 năm, điều này có nghĩa là cứ mỗi tháng trôi qua cái tai nghe sẽ hao mòn đi 117k giá trị, từ nguyên giá ban đầu là 4,2tr đồng tới khi về còn 0đ. Và nếu anh em còn có ý định mua cái tai nghe mới xài tiếp khi cái này hư, thì mỗi tháng anh em cần để dành 117k để sau này 3 năm có 4tr2 mua cái tai nghe mới.

Dĩ nhiên, đây chỉ là cách tính toán để hiểu khấu hao và hao phí tài sản là gì, để chúng ta có phương án chuẩn bị tài chính mà mua món mới thay thế. Vẫn có nhiều trường hợp cái tai nghe mới xài có 2 năm đã hư, nhưng cũng có khi nó xài được tới 4 năm 5 năm, vô chừng. Lúc đó chi phí khấu hao sẽ tăng lên hoặc giảm xuống, theo thực tế thời gian sử dụng được.