Hóa ra Microsoft đổ 13 tỷ USD cho OpenAI là vì sợ Google dẫn trước về công nghệ AI?

Một tài liệu vừa được bộ tư pháp Mỹ hé lộ ở phiên xử vụ kiện chống độc quyền giữa họ và Google cho thấy, Microsoft đã vội vàng đưa ra khoản đầu tư cả chục tỷ USD cho OpenAI, đơn giản vì lo sợ tụt hậu quá xa so với Google trong cuộc chạy đua công nghệ AI. Những đoạn trao đổi giữa những vị giám đốc ở Microsoft đã chứng minh điều này.

Tháng 6/2019, giám đốc kỹ thuật kiêm phó chủ tịch phụ trách mảng AI của Microsoft, Kevin Scott đã bắt đầu một luồng email với tiêu đề “Quan điểm về OpenAI”. Ông gửi bức thư này cho CEO Satya Nadella và đồng sáng lập Bill Gates. Hầu hết những thông tin trong luồng email này đều bị che vì là bí mật kinh doanh. Nhưng những thông tin được hé lộ đều cho thấy, ông Scott lo ngại rằng bản thân đã đánh giá thấp sức mạnh nghiên cứu AI của Google, còn Microsoft thì đang có nguy cơ tụt hậu quá xa so với Google.

Ban đầu, Kevin Scott đã đánh giá thấp những nỗ lực của Google trên thị trường phát triển và nghiên cứu AI, cho rằng đó là những lần Google chơi lớn cho mọi người trầm trồ, chẳng hạn như khi AI đánh bại kỳ thủ cờ vây, hay AI biết chơi Quake III và StarCraft II. Scott thừa nhận rằng đó là một lỗi sai: “Khi họ lấy hết cơ sở hạ tầng đã gây dựng để phát triển những mô hình xử lý ngôn ngữ tự nhiên, thứ mà chúng ta không dễ dàng bắt chước, tôi phải nhìn mọi thứ theo cách nghiêm túc hơn.”

Scott cho biết ông đã tìm hiểu mọi thứ có liên quan tới nỗ lực nghiên cứu AI của Google, tìm ra “chênh lệch tiềm năng” huấn luyện mô hình AI giữa Microsoft và Google. Những gì Scott tìm thấy “khiến ông cực kỳ lo lắng.” Ông mô tả tính năng tự động hoàn thiện câu chữ tích hợp trong Gmail “tốt đến mức đáng sợ.”

Phần còn lại của luồng email được bộ tư pháp Mỹ đưa ra bị che hết, nhưng có thể dự đoán đó là những thảo luận xoay quanh việc đầu tư cho OpenAI, dựa trên tiêu đề luồng email, cũng như những gì Microsoft đã làm ngay sau khi luồng email này xuất hiện. Bản thân CEO Nadella trả lời nguyên văn: “Bức thư quá ổn, giải thích được lý do vì sao tôi muốn chúng ta (đầu tư cho OpenAI). Nó cũng giải thích vì sao chúng ta sẽ đảm bảo những người bên cơ sở hạ tầng sẽ thực hiện kế hoạch.”

Chỉ vài tuần sau đó, Microsoft đạt thỏa thuận bơm 1 tỷ USD đầu tiên cho OpenAI, tính đến nay khoản đầu tư đã đạt ngưỡng 13 tỷ USD. Ngay lập tức những lo ngại về cạnh tranh công bằng đã xuất hiện, khi các nhà quản lý lo ngại rằng khoản đầu tư khổng lồ này có thể biến Microsoft trở thành chủ sở hữu OpenAI mà không phải thực hiện thương vụ sáp nhập. Liên minh châu Âu đã mở cuộc điều tra, rồi đi đến kết luận rằng khoản đầu tư này không phải một thương vụ sáp nhập giữa Microsoft và OpenAI.

Trớ trêu ở chỗ, khoản đầu tư được thực hiện vì Microsoft sợ Google dẫn trước, nó đã tạo ra hiệu ứng ngược. Google khi ấy hoảng loạn và yêu cầu toàn bộ nhân sự tập trung toàn lực phát triển những giải pháp và dịch vụ AI để cạnh tranh với Microsoft.

Có một bài viết, mình đã dịch và gửi tới anh em, mô tả sự hoảng loạn và đấu đá nội bộ khi CEO Sundar Pichai yêu cầu Google phải có câu trả lời trước Bing Chat hay sau này là Copilot, điều đó đã dẫn tới sự ra mắt không như ý muốn của dự án Bard. Rồi sau đó hai nhóm nghiên cứu AI Bard và Duet được sáp nhập lại, tạo ra Gemini: